Gà đá, hay còn gọi là gà chọi, là một dòng gà đặc biệt được nuôi dưỡng và huấn luyện để thi đấu. Tại Việt Nam, có hai loại gà đá chính được ưa chuộng: gà cựa và gà đòn. Mỗi loại có những đặc điểm riêng biệt và được yêu thích theo từng khu vực khác nhau. Vậy, những giống gà này có gì đặc biệt và nguồn gốc của chúng như thế nào? Hãy cùng khám phá chi tiết dưới đây.
Gà Đá Là Gì? Các Giống Gà Đá Ở Việt Nam
Gà đá, hay còn gọi là gà chọi, là giống gà được nuôi đặc biệt để tham gia vào các trận đấu đá. Tùy theo vùng miền, sự ưa chuộng đối với các giống gà đá có thể khác nhau. Ở miền Bắc và miền Trung Việt Nam, người ta thường ưa chuộng các giống gà đòn, còn miền Nam thường ưa chuộng gà đá cựa với kích thước nhỏ nhắn hơn.
Gà Đá Đòn
Gà đòn là giống gà nổi bật với thân hình to khỏe và trọng lượng lớn. Loại gà này chủ yếu được nuôi để thể hiện sự mạnh mẽ và nghệ thuật trong các trận đấu. Trong khi các trận đấu gà đòn có thể kéo dài từ 20 đến 30 phút cho mỗi hiệp, và thường kết thúc khi một con gà bị chết hoặc bỏ chạy. Các trận đấu có thể kéo dài từ 1 đến 3 hiệp, hoặc thậm chí cả ngày tùy thuộc vào quy định của từng địa phương.
Gà đá đòn không chỉ là một phần của văn hóa dân gian mà còn thường xuất hiện trong các lễ hội truyền thống. Một số giống gà đòn nổi tiếng ở Việt Nam bao gồm gà Nghi Tàm, gà Bình Định, gà Đồ Sơn, gà Kim Giao, và gà Nghĩa Đô.
Gà Đá Cựa
Gà đá cựa, hay còn được gọi là gà đá cựa sắt, thường nhỏ hơn so với gà đòn nhưng lại nhanh nhẹn và có tốc độ cao hơn. Loại gà này thường được dùng trong các trận đấu mang tính chất cờ bạc, và thường được gắn thêm cựa sắt làm vũ khí trong mỗi trận đấu. Các trận đấu của gà đá cựa rất nhanh, thường chỉ kéo dài từ 3 đến 5 phút, và đôi khi chỉ tính bằng giây.
Mặc dù gà đá cựa rất phổ biến ở các nước như Philippines và Campuchia, tại Việt Nam, việc đá gà cựa sắt bị cấm, làm cho việc xem đá gà trực tiếp trở nên khó khăn. Hiện nay, việc theo dõi đá gà qua mạng và các trang web trực tuyến đã trở thành một lựa chọn phổ biến cho những người đam mê.
Tại Việt Nam, một số giống gà đá cựa sắt nổi tiếng bao gồm gà Cao Lãnh (Đồng Tháp), gà Chợ Lách (Bến Tre), và gà Bà Điểm. Các giống gà nhập khẩu từ Mỹ cũng rất được ưa chuộng như gà Giáp, gà Kelso, gà Asil, gà Hatch, và gà Cuban.
Gà Chín Cựa
Gà chín cựa là một giống gà hiếm hoi với đặc điểm nổi bật là nhiều cựa. Trung bình, gà chín cựa có trọng lượng khoảng 1,5 kg và nổi bật với sự hiếu chiến, sức khỏe tốt, và khả năng chống bệnh vượt trội. Khi còn nhỏ, gà chín cựa có từ 3 đến 4 cựa ở phần khuỷu chân, và số lượng này sẽ tăng lên khi gà trưởng thành.
Đặc trưng của gà chín cựa bao gồm bộ lông ngũ sắc đẹp, ngực nở, mắt sáng, đuôi cong, chân to chắc chắn, với mỗi bên có từ 4 đến 5 cựa. Gà chín cựa cũng nổi bật với đôi mắt sáng quắc, mào đỏ, và cựa sừng cong như lưỡi câu liêm. Giống gà này rất quý hiếm và từng được mang tiến vua, hiện nay vẫn là biểu tượng của sức mạnh và uy lực.
Nguồn Gốc và Phân Bố Các Giống Gà Đá Ở Việt Nam
Nguồn gốc của các giống gà đá ở Việt Nam còn nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, gà nòi Việt Nam được cho là đã được thuần hóa khoảng 8.000 năm trước ở Đông Nam Á, bao gồm cả Việt Nam và Thái Lan. Đây cũng là nơi sinh sống của loài gà rừng đỏ.
Qua nhiều thế hệ chọn giống và lai tạo, một số giống gà nòi nổi tiếng đã xuất hiện và được yêu thích ở Việt Nam. Ở miền Bắc, nổi tiếng với gà Thổ Hà (Bắc Giang), gà Đồ Sơn (Hải Phòng), gà Nghĩa Đô, Nghi Tàm, và Vân Hồ (Hà Nội). Các tỉnh như Bắc Ninh, Phú Thọ, Thái Nguyên, và Sơn La cũng có các dòng gà nòi riêng biệt.
Miền Trung cũng nổi bật với nhiều lò gà tên tuổi như gà Sa Huỳnh và gà Sông Vệ ở Quảng Ngãi, gà Gò Dúi và gà Vạn Giã ở Khánh Hòa, và gà Phan Rang ở Ninh Thuận.
Tại miền Nam, các giống gà đá cựa sắt như gà Chợ Lách (Bến Tre), gà Châu Đốc (An Giang), gà Cao Lãnh (Đồng Tháp), và gà Bà Điểm rất được ưa chuộng.
Gà nòi Chợ Lách, một trong những giống gà nổi tiếng nhất, được nuôi tại khu vực có điều kiện tự nhiên và khí hậu thuận lợi cho việc phát triển. Nơi đây vẫn giữ được nguồn gen quý hiếm của các giống gà nòi. Gà mái khỏe mạnh, hung hăng, và gà trống có thể chất tốt, gan lì, và nhanh nhẹn là những yếu tố quyết định đến chất lượng của giống gà.
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ hơn về các giống gà đá tại Việt Nam cũng như nguồn gốc và đặc điểm của chúng. Chúc bạn tìm được những chiến kê ưng ý!
